Κλασικά βιβλία για το καλοκαίρι και όχι μόνο…

Αναγνώσεις 42

 

Το πρόβλημα με τις λίστες τού καλοκαιριού…

Κάθε έντυπο (και ηλεκτρονικό) μέσο τής δημοσιογραφίας και τής ενημέρωσης, δημοσιεύει, τέτοια περίπου εποχή, μία λίστα με τα βιβλία που μπορούν να σάς συνοδεύσουν στις διακοπές σας. Αυτές οι προτάσεις όμως έχουν συνήθως δύο σημαντικά μειονεκτήματα. Το πρώτο είναι πως δεν συνοδεύονται από καμμία πραγματική κρίση ή αιτιολόγηση, απλώς αντιγράφουν το κείμενο στο οπισθόφυλλο – πρόκειται δηλαδή για μία τυχαία επιλογή, που επηρεάζεται από την μόδα, τα ευπώλητα και τις σχέσεις με τους εκδοτικούς οίκους. Το δεύτερο μεγάλο πρόβλημα σ’ αυτές τις επιλογές, είναι πως θεωρούν εκ των προτέρων ότι όλοι οι αναγνώστες στις διακοπές τους, θέλουν να διαβάσουν τα πιο ελαφριά και τα πιο ανώδυνα βιβλία – κυρίως εκείνα που γεμίζουν σωρηδόν τα ράφια τής λεγόμενης ρομαντικής λογοτεχνίας. Αυτό θα μπορούσε κανείς να το θεωρήσει και φυσιολογικό, καθώς η πλειονότητα των αναγνωστών στην Ελλάδα αυτά προτιμά και αυτά επιλέγει και οπωσδήποτε μία εφημερίδα ή μία ιστοσελίδα θα προτιμήσει να ακολουθήσει τούς αναγνώστες της, παρά να περπατήσει σε διαφορετικά μονοπάτια. Εάν λοιπόν και εφέτος εκείνο που χρειάζεστε είναι να διαβάσετε μια ερωτική περιπέτεια δίπλα στο κύμα, οι επιλογές σας είναι πολλές και θα βρείτε παντού άφθονες προτάσεις και παρουσιάσεις συγγραφέων που υπηρετούν αυτό το είδος συγγραφής… το σημερινό κείμενο δεν αφορά αυτά τα βιβλία

 

 

Οπωσδήποτε όμως υπάρχει και μια άλλη κατηγορία αναγνωστών, που θα ήθελαν να ξεκινήσουν μία κάπως σοβαρότερη και βαθύτερη σχέση με την λογοτεχνία, αλλά οι υποχρεώσεις και τα ωράρια δεν τους επιτρέπουν να το κάνουν ή πολύ απλά θεωρούν την κλασική λογοτεχνία πολύ δύσκολη και “βαριά” για την περίοδο τής χαλάρωσης και των διακοπών. Την ίδια στιγμή (και λόγω της κρίσης…), η αγορά έχει γεμίσει με ανατυπώσεις και εκδόσεις αμφίβολης ποιότητας, ενώ η επιλογή ανάμεσα σε χιλιάδες έργα που έχουν χαρακτηριστεί κλασικά δεν είναι πάντοτε εύκολη. Στο σημείο αυτό λοιπόν, προκύπτουν δύο βασικά ερωτήματα. Πότε χαρακτηρίζεται ένα λογοτεχνικό έργο κλασικό και γιατί είναι απαραίτητη η ανάγνωσή του; και δεύτερον, είναι καλό να ακολουθήσω μία συγκεκριμένη σειρά στην αγορά έργων τής κλασικής λογοτεχνίας ή αυτό δεν έχει καμία σημασία;

 

Η σημασία τού χρόνου και της ποιότητας

 

 

Μην ακούτε εκείνους που τα τελευταία χρόνια ισχυρίζονται ότι στην λογοτεχνία δεν υπάρχουν κριτήρια – υπάρχουν και είναι πολλά, απλώς τις τελευταίες δεκαετίες έχει γίνει πολύ βολικό για τους περισσότερους (εκδότες, συγγραφείς, αναγνώστες) το να μην υπάρχει σοβαρή κριτική, σύγκριση και αξιολόγηση. Αποφεύγοντας να μετατρέψουμε το σημερινό κείμενο σε σεμινάριο λογοτεχνικής θεωρίας, ας πούμε μόνο δυο λόγια για την σημασία τού χρόνου στην αποτίμηση ενός έργου.

Η αντοχή στον χρόνο είναι οπωσδήποτε ένα βασικό κριτήριο για την αξία ενός λογοτεχνικού έργου. Βεβαίως και εδώ θα πρέπει να είμαστε επιφυλακτικοί, καθώς σε κάθε εποχή υπάρχουν συγκεκριμένες αισθητικές και αξιολογικές αρχές και απόψεις, αλλά σε γενικές γραμμές, όταν ένα κείμενο κατορθώνει να συγκινεί ακόμη και μετά από χιλιάδες ή εκατοντάδες χρόνια, σημαίνει ότι διαθέτει ποιοτικό περιεχόμενο που υπερβαίνει την συγκυρία και τις διαφορές μέσα στους αιώνες. Γιατί όμως ένα λογοτεχνικό έργο αντέχει μέσα στους αιώνες και ένα άλλο λησμονιέται σε δύο και τρία χρόνια; Η απάντηση σ’ αυτό το ερώτημα, μάς φέρνει στο δεύτερο κριτήριο που είναι απαραίτητο για να χαρακτηριστεί ένα έργο κλασικό και αυτό δεν είναι άλλο από την καθολικότητα, από την δυνατότητά του δηλαδή να συγκινεί και να εμπνέει εκατομμύρια ανθρώπων σε διαφορετικές χώρες, με διαφορετικούς πολιτισμούς και πιθανότατα με εντελώς διαφορετικό τρόπο ζωής. Με άλλα λόγια, η ικανότητα να απευθύνεται στις πιο πνευματικές και βαθύτερες ανάγκες τής ανθρώπινης συνείδησης που σχετίζονται με την ζωή και τον θάνατο, τον έρωτα και το μίσος, τις καθημερινές επιλογές, τις ανθρώπινες σχέσεις και άλλα πολλά που είναι πανανθρώπινα προβλήματα και απασχολούν την ανθρωπότητα από την πρώτη στιγμή που άρχισε να στοχάζεται. Υπάρχουν βέβαια και άλλα πολλά κριτήρια που σχετίζονται με την πρωτοτυπία, την γλώσσα, την μορφή και την τεχνική τού κειμένου, αλλά στο σημερινό άρθρο δεν είναι ανάγκη να επεκταθούμε περισσότερο.

 

Υπάρχουν κανόνες στην ανάγνωση των κλασικών έργων;

 

 

Όχι, φυσικά και δεν υπάρχουν κανόνες, ούτε θα μπορούσε να υπάρξει ένα εγχειρίδιο που θα σας έλεγε με ποιον τρόπο και πότε είναι καλό να ξεκινήσετε την ανάγνωση κλασικών βιβλίων. Επειδή όμως ακριβώς όλοι μας έχουμε περιορισμένο χρόνο, είναι καλό να βαδίσετε με κάποια αρχική επιλογή, που ταυτόχρονα θα σας δώσει και τις βάσεις για να κατανοήσετε αύριο – μεθαύριο έργα βαθύτερα και πιο απαιτητικά. Δυστυχώς σήμερα έχουμε μάθει όλοι να ξεκινούμε από τον εαυτό μας, από το παρόν, από τους σύγχρονους συγγραφείς. Για να αποκτήσετε όμως ένα κριτήριο ποιότητας, για να μπορείτε να καταλάβετε από που ξεκίνησε η ανθρώπινη σκέψη, πώς εξελίχθηκε και πώς επηρέασε εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο, θα πρέπει να γυρίσετε αρκετά πίσω στον χρόνο και να αναζητήσετε τους πρωτοπόρους και εκείνους που με την ποιότητα τής σκέψης και τού έργου τους, άφησαν ανεξίτηλο αποτύπωμα στις συνειδήσεις και στην ιστορία.

Φυσικά οι προτάσεις που ακολουθούν δεν είναι ούτε κατά διάνοια εξαντλητικές και έχουν έντονο το υποκειμενικό στοιχείο. Για το κάθε έργο προσπαθήσαμε να σας δώσουμε μία επαρκή αιτιολόγηση (το γιατί δηλαδή θα ήταν καλό να το διαβάσετε), τις καλύτερες προτάσεις  στην επιλογή έκδοσης και μετάφρασης ανάμεσα στις πολλές που κυκλοφορούν και κάποια επιπλέον στοιχεία για να κατανοήσετε το περιβάλλον μέσα στο οποίο γράφτηκε. Ταυτόχρονα, υπάρχουν και κάποια κριτικά σχόλια, όπως και άλλες πληροφορίες, που θα σας βοηθήσουν στην τελική σας επιλογή.

Τέλος, για την αγορά αυτών των βιβλίων ανατρέξαμε σε τρία βιβλιοπωλεία, το Public, την Πολιτεία και το Greekbooks – αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορείτε να τα προμηθευθείτε από το βιβλιοπωλείο τής γειτονιάς σας ή να αναζητήσετε άλλα διαδικτυακά βιβλιοπωλεία, που πιθανώς έχουν καλύτερες προσφορές και γενικότερα χαμηλότερες τιμές. Πάντως, και επειδή στο βιβλίο γενικά τα περιθώρια κέρδους είναι ελάχιστα, έχετε υπόψη ότι δεν θα βρείτε σημαντικές αποκλίσεις, πάντοτε βέβαια υπάρχουν εξαιρέσεις και περίοδοι που ένα βιβλιοπωλείο για διάφορους λόγους χαμηλώνει πολύ τις τιμές. Μία εντελώς ξεχωριστή κατηγορία  (ιδιαίτερα για τα κλασικά βιβλία) είναι τα παλαιοβιβλιοπωλεία και το Μοναστηράκι, αλλά αυτό απαιτεί ξεχωριστό άρθρο στο μέλλον.

 

 

 “Οι άθλιοι”, Βίκτωρ Ουγκώ

 

 

Δεν χαρακτηρίστηκε άδικα ως το κοινωνικό ευαγγέλιο τής ανθρωπότητας. Η Γαλλία μπορεί να αποτελεί το βασικό κάδρο μέσα στο οποίο εξελίσσονται παράλληλες ιστορίες εμβληματικών ανθρώπων, αλλά στην πραγματικότητα πρόκειται για ένα αστικό μανιφέστο κατά της αδικίας, της φτώχειας και τής εξαθλίωσης. Καλύτερα από όλους ο ίδιος ο Ουγκώ, αποτυπώνει τον σκοπό τού βιβλίου με ένα μικρό εισαγωγικό κείμενο…

 

[su_box title=”Εισαγωγικό κείμενο τού Ουγκώ στο βιβλίο του ‘Οι Άθλιοι'” style=”glass” box_color=”#e4770e” title_color=”#ffffff” radius=”12″]”Όσο από τους νόμους και από τα ήθη θα ξεπηδά μία κοινωνική καταδίκη που, ενόσω ακμάζει ο πολιτισμός, θα δημιουργεί τεχνητά μία κόλαση και θα μπερδεύει την ανθρώπινη κακομοιριά με το θεϊκό πεπρωμένο· όσο τα τρία προβλήματα τού αιώνα, ο εξευτελισμός τού ανδρός από την ανέχεια, το κατρακύλισμα τής γυναίκας από την πείνα, η καχεξία τού παιδιού από το νυχτέρι, δε θα βρίσκουν τη λύση τους· όσο, ακόμα, σε μερικές τάξεις η κοινωνική ασφυξία θα είναι δυνατή, με άλλα λόγια, και γενικώτερα, όσο θα υπάρχει επάνω στη γή αμάθεια και δυστυχία, βιβλία σαν αυτό εδώ μπορεί να μην είναι ανώφελα“[/su_box]

 

Από την προσωπική μου βιβλιοθήκη, η έκδοση τού 1953 με την μετάφραση Μανώλη Σκουλούδη και τις έξοχες χαλκογραφίες τού Ζαννιό (Jeanniot). Αυτήν την έκδοση (σε μία εξαιρετικά στρωτή δημοτική), την θεωρώ αξεπέραστη έως και σήμερα, έχετε τον νού σας οι εραστές των παλαιοβιβλιοπωλείων…

 

Είναι αλήθεια ότι χωρίς περικοπές το βιβλίο είναι τεράστιο. Ο Ουγκώ το δούλευε από το 1830 και το δημοσίευσε το 1862, πολλά μέσα στο βιβλίο είναι εμπνευσμένα από προσωπικές εμπειρίες τού συγγραφέα, ενώ ανάμεσα στην δράση και στην εξέλιξη, μεσολαβούν πολλές σελίδες με απόψεις τού Ουγκώ για την θρησκεία και την πολιτική, ενώ μνημειώδεις είναι οι περιγραφές τόσο τής μάχης τού Βατερλώ, όσο και τής εξέγερσης τού 1832 και τής μάχης των οδοφραγμάτων στο Παρίσι. Λέγεται πως όταν ο Ουγκώ τελείωσε το βιβλίο, έστειλε στον εκδότη του ένα γράμμα όπου είχε γράψει μόνο ένα ?, η απάντηση ήρθε το ίδιο λακωνική καθώς περιείχε μόνο ένα ! – αυτή η αλληλογραφία έχει καταχωρηθεί στο Γκίνες ως η συντομότερη τού κόσμου.

Στην Ελλάδα οι καλύτερες μεταφράσεις τής πλήρους έκδοσης είναι τέσσερις – τού Ιωάννη Σκυλίτση, (το 1862, ταυτόχρονα με την πρώτη γαλλική έκδοση!..), τού Μάρκου Αυγέρη, (1922), τού Μανώλη Σκουλούδη, (1953) και τού Γιώργη Κοτζιούλα το 1955. Από τότε έως και σήμερα, έχει συμβεί ένα όργιο πραγματικά αυθαίρετων περικοπών, συντομεύσεων και συντμήσεων, ενώ πολλές από τις σύγχρονες μεταφράσεις είναι πραγματικά άθλιες – ίσως για να ταιριάζουν με τον τίτλο τού έργου. Από εμπειρία μπορώ να σας πω ότι η μαγεία τού έργου κυριολεκτικά μπορεί να εξαφανιστεί μέσα από μία κακή μετάφραση.

Σήμερα πολύ δύσκολα θα βρείτε κάποια από τις αρχικές μεταφράσεις, στο βιβλιοπωλείο “Πρωτοπορεία” εντοπίσαμε μία διαθέσιμη έκδοση, χωρίς να είναι και σίγουρο, καλού κακού πάρτε πρώτα ένα τηλέφωνο…

 

Στο protoporia.gr η έκδοση δείχνει διαθέσιμη, αλλά πάρτε και ένα τηλέφωνο για επιβεβαίωση…

 

Στο Public και αλλού θα βρείτε την τελευταία απόπειρα (συντομευμένη) από τον Λιβάνη, ενώ εάν επιμένετε σε μία μία σημερινή, αλλά πλήρη έκδοση, υπάρχει και η πεντάτομη έκδοση από τις εκδόσεις Ζαχαρόπουλος

 

 

Η σχετικά πρόσφατη πλήρης πεντάτομη έκδοση από Ζαχαρόπουλο, εδώ ο πρώτος τόμος…

 

Σε κάθε περίπτωση, εάν έχετε διαβάσει το έργο μικροί σε περίληψη, ή εάν δεν το έχετε διαβάσει καθόλου, αναζητήστε το, κατά την γνώμη μας στην πλήρη έκδοσή του. Μέσα του συνεχίζει να καίει όλη η φλόγα τού αστικού ιδανικού μιας δίκαιης κοινωνίας και το όραμα που ενέπνευσε επαναστάσεις σε όλο τον κόσμο. Το βιβλίο διαβάστηκε και διαβάζεται από εκατομμύρια ανθρώπους απανταχού γής, ενώ πολλά από τα πρόσωπα τού έργου έχουν γίνει πια πανανθρώπινα σύμβολα τού καλού και τού κακού, τής αδικίας και τής καταπίεσης. Μία συμβουλή – δεν είναι ανάγκη να το τελειώσετε στις διακοπές σας, εάν τελικά το ξεκινήσετε αφεθείτε στον ρυθμό του, δεν είναι από αυτά τα βιβλιαράκια που πρέπει να τα τελειώσετε σε δυο βραδιές για να πιάσετε το επόμενο. Μπορεί να νιώσετε κάποια στιγμή ότι οι λεπτομέρειες είναι πολλές, αλλά είναι λεπτομέρειες ουσίας και εξαιρετικής πυκνότητας και σημασίας…

 

Για να δείτε λεπτομέρειες ή να παραγγείλετε το βιβλίο (τον πρώτο από τους πέντε τόμους), πατήστε εδώ

“Ο κίτρινος φάκελος”, Μ.Καραγάτσης

 

 

Όσο και εάν πιστεύουμε το αντίθετο, ο Καραγάτσης ήταν ένας συγγραφέας τής μόδας και δεν έδινε και πολλή σημασία στην τεχνική των έργων του. Οπωσδήποτε μάστορας στην αφήγηση, έμεινε στα γράμματα περισσότερο για τον “Γιούγκερμαν” και την “Μεγάλη Χίμαιρα”, αλλά κατά την γνώμη μας το αρτιότερο και βαθύτερο έργο του είναι “Ο κίτρινος φάκελος”. Εδώ το ζητούμενο δεν είναι τόσο η εξέλιξη των ηρώων – Μάνος Τασάκος, Κωστής Ρούσης, Μαρία Πετροπούλου και άλλοι – όσο η απάντηση σε ένα πείραμα με φιλοσοφικές προεκτάσεις. Πόσο αλλοιώνονται οι συνειδήσεις από την προσδοκία τού κέρδους; πόσο επηρεάζει τις ανθρώπινες σχέσεις το χρήμα; Οι απαντήσεις τού Καραγάτση δεν είναι πάντοτε εύστοχες, αλλά στις σελίδες τού “Κίτρινου φακέλου” θα δείτε ανάγλυφη την μετέωρη εξέλιξη τής χώρας προς τον μεγαλοαστισμό, την μικρότητα των ανθρώπων μπροστά στην φτώχεια ή τις κακουχίες, τον αμοραλισμό των ισχυρών, αλλά και έναν έρωτα με άσχημο τέλος. Εδώ η μοίρα δεν έχει την ίδια βαρύτητα με άλλα βιβλία τού συγγραφέα, και γι’ αυτό στο τέλος θα μείνετε με αρκετά ερωτηματικά. Από τα πιο περίεργα, (και κάποτε άνισα) έργα τού Καραγάτση και από τα ελάχιστα που μεταφέρθηκαν με εξαιρετικό τρόπο στην τηλεόραση από τον Κώστα Κουτσομύτη.

Σε δύο πολύ μικρούς τόμους από την Εστία, στην ίδια ακριβώς μορφή τής πρώτης έκδοσης…

 

Για περισσότερες πληροφορίες ή παραγγελία τού πρώτου τόμου πατήστε εδώ

“Ουδέν νεώτερον από το Δυτικό μέτωπο”, Έριχ Μαρία Ρεμάρκ

 

 

 

Ο Έριχ Μαρία Ρεμάρκ γεννήθηκε το 1898 και πέθανε το 1970. Έγραψε πολλά βιβλία, μα κανένα δεν γνώρισε τόση επιτυχία και φήμη όσο το “Ουδέν νεώτερον από το Δυτικό μέτωπο”, κάτι που μάλλον αποδεικνύει πως, όταν ένα βιβλίο είναι γνήσιο και βασίζεται στην προσωπική εμπειρία μπορεί να γίνει συνταρακτικό και πανανθρώπινο. Ο Ρεμάρκ επιστρατεύθηκε στα 18 του στον πρώτο παγκόσμιο, πολέμησε στο δυτικό μέτωπο μέχρι το 1917 που τραυματίστηκε, το βιβλίο που περιγράφει αυτές τις εμπειρίες εκδόθηκε το 1929. Θεωρείται (και πράγματι είναι) ένα αντιπολεμικό αριστούργημα – ο συγγραφέας του το πετυχαίνει αυτό χωρίς κραυγές, η γραφή του δεν είναι διδακτική, δεν υπάρχουν ηθικολογίες, ούτε μεγάλα λόγια, μοναχά η περιγραφή των χαρακωμάτων, τών χημικών, τού πολέμου. Στην ουσία είναι ένα ημερολόγιο ενός τρομαγμένου και αμούστακου σχεδόν παιδιού που πρέπει να σκοτώσει και να σκοτωθεί χωρίς να ξέρει το γιατί. Αυτή ακριβώς η απλότητα τής γραφής είναι που κατορθώνει να περάσει το αντιπολεμικό μήνυμα, που δεν κατόρθωσαν να περάσουν χιλιάδες μεγαλοστομίες και πολιτικές πρωτοβουλίες. Μέσα από τις σελίδες τού βιβλίου αχνοφέγγει όμως και η γερμανική αντίληψη για την πειθαρχία, ο στρατιώτης που υπακούει ακόμη και στις πιο παράλογες διαταγές,  χωρίς αντιρρήσεις και δισταγμούς…

Ο Ρεμάρκ αναγκάστηκε να φύγει από την ναζιστική Γερμανία για τις Ηνωμένες πολιτείες, ενώ οι ναζί συνέλαβαν και αποκεφάλισαν την αδελφή του για να τον αναγκάσουν να επιστρέψει. Όταν τελειώσετε το βιβλίο θα έχετε σιχαθεί κάθε τι που παραπέμπει σε πολέμους, μάχες και μίσος.

Η πιο πρόσφατη έκδοση είναι εκείνη τού Μίνωα που βλέπετε παραπάνω, καλή πρέπει να είναι και εκείνη από τις εκδόσεις Ζαχαρόπουλος (κυκλοφορεί ακόμη), ενώ οι κάπως παλαιότεροι γνωρίσαμε το έργο από το γνωστό πράσινο βιβλιαράκι των εκδόσεων Βιπερ -Πάπυρος. Εάν το πετύχετε σε κάποιο παλαιοβιβλιοπωλείο μην το αφήσετε…

 

Για πληροφορίες ή παραγγελία τού βιβλίου από Μίνωα πατήστε εδώ

Ο κόσμος τού χθες, Στέφαν Τσβάιχ

 

 

 

Δεν πρόκειται για μυθιστόρημα, στην ουσία είναι η αυτοβιογραφία τού Στέφαν Τσβάιχ, λίγο πριν  αυτοκτονήσει μαζί με την δεύτερη γυναίκα του εξόριστος στην Βραζιλία το 1942, απελπισμένος για το ότι θα υπάρξει ποτέ έξοδος από την θηριωδία τού ναζισμού και τού πολέμου. Όλο το βιβλίο έχει ένα εξαιρετικό ενδιαφέρον, καθώς στην ουσία περιγράφει γλαφυρά την Ευρώπη τού μεσοπολέμου και τις ελπίδες που γέννησε το τέλος τού πρώτου πολέμου, αλλά ένα από τα πιο δυνατά σημεία του είναι στις πρώτες σχετικά σελίδες, όπου ο Τσβάιχ θυμάται την εκπαίδευση στην συντηρητική Βιέννη (Αυστροουγγαρία τότε). Εκεί θα αντιληφθείτε πόση σημασία έχει η λογοτεχνία για τις νεαρές ηλικίες, πόσο μπορεί το πάθος για τα γράμματα και τις τέχνες να υπερβούν ακόμη και ένα συντηρητικό εκπαιδευτικό σύστημα και πόσο δημιουργικός μπορεί να γίνει ο ανταγωνισμός στο πνευματικό πεδίο. Μέσα από την εξαιρετική πένα τού Τσβάιχ, θα νιώσετε ότι είστε και σεις εκεί, μέρος ενός κόσμου που ξεκίνησε με τις μεγαλύτερες ελπίδες για την Ευρωπαϊκή αναγέννηση και κατέληξε στα σκοτάδια του φασισμού και του δεύτερου μεγάλου πολέμου. Ένας ύμνος για τα νιάτα, την ενωμένη Ευρώπη, την κατάργηση των συνόρων και την δύναμη (και ταυτόχρονα την αδυναμία…) τής τέχνης.

Εκτός από τις παλιές δερματόδετες εκδόσεις που θα βρείτε στα παλαιοβιβλιοπωλεία, οι επιλογές σας δεν είναι πολλές σε έκδοση και μετάφραση. Εάν φυσικά γνωρίζετε γερμανικά, πηγαίνετε απευθείας στο πρωτότυπο…

 

Για πληροφορίες ή παραγγελία τού βιβλίου (Printa) πατήστε εδώ

“Η ζωή εν τάφω”, Στράτης Μυριβήλης

 

 

 

Η Ελληνική εκδοχή για την φρίκη τού πολέμου, ο Μυριβήλης πολέμησε στον πρώτο παγκόσμιο και το βιβλίο είναι η ημερολογιακή καταγραφή των εμπειριών του στα χαρακώματα. Το βιβλίο από τότε που γράφτηκε και εκδόθηκε (1924) έχει ανατυπωθεί πολλές φορές, αλλά είναι από τα ελάχιστα βιβλία στης νεοελληνικής γραμματείας που ο συγγραφέας του μεταβάλλει το περιεχόμενο σε κάποιες εκδόσεις για διάφορους λόγους που δεν είναι τής παρούσης να αναλύσουμε. Οι πρώτες εκδόσεις πάντως, σύμφωνα με γνώμες κριτικών και αναγνωστών, παραμένουν οι γνησιότερες, καθώς απουσιάζουν μεταγενέστερες προσθήκες που διακόπτουν τον ρυθμό τού κειμένου και απομένει γυμνό το βίωμα τού Μυριβήλη στο Μακεδονικό μέτωπο το 1917.

Αν και υπέρμετρα συντηρητικός στις πεποιθήσεις ο Μυριβήλης, στο αρχικό κείμενο τού βιβλίου του καταγράφει την ωμότητα τού πολέμου και μία από τις πολλές και βασανισμένες σελίδες τού λαού αυτής τής χώρας. Παρά τα όσα αντίθετα πιστεύουν οι περισσότεροι, στην Ελλάδα και ιδιαίτερα εκείνη την εποχή, δεν έχουμε πολλά αξιόλογα μυθιστορήματα και η “Ζωή εν τάφω” είναι από εκείνα τα λίγα που μπορούν να σταθούν με αξιώσεις στην βιβλιοθήκη σας.

Η έκδοση από την Εστία (με τις δύο πρώτες εκδόσεις) παραμένει μακράν η καλύτερη…

 

Για πληροφορίες ή παραγγελία τού βιβλίου πατήστε εδώ

“Το νούμερο 31328”, Ηλίας Βενέζης

 

 

 

Μέσα στον ορυμαγδό τής Μικρασιατικής καταστροφής τού 1922, ο Ηλίας Μέλλος, (το πραγματικό όνομα τού Ηλία Βενέζη), δεν προλαβαίνει να διαφύγει και σε ηλικία 18 ετών αιχμαλωτίζεται από τους Τούρκους. Για 14 μήνες βιώνει την εφιαλτική πραγματικότητα των ταγμάτων εργασίας στα βάθη της Ανατολής. Ήταν 3000 Αϊβαλιώτες που αιχμαλωτίστηκαν, μόλις 23 θα επιβιώσουν και ανάμεσά τους ο Ηλίας Βενέζης – η φρίκη τής αιχμαλωσίας θα γίνει βιβλίο το 1931 και έτσι το “Νούμερο 31328” θα γίνει ο πιο διάσημος αριθμός στην ελληνική λογοτεχνία. Ο Βενέζης θα γράψει κι άλλα βιβλία, (όπως η Αιολική γή και η Γαλήνη), μα το “Νούμερο 31328” θα παραμείνει κορυφαίο ανάμεσα στην βιβλιογραφία για την Μικρασιατική καταστροφή, τον ξεριζωμό και την προσφυγιά.

Η αντοχή στον χρόνο τού “Νούμερο 31328”, όπως άλλωστε και τού “Η ζωή εν τάφω”, αποδεικνύουν ότι η πιο δυνατή, η πιο γνήσια λογοτεχνία είναι η ματωμένη, εκείνη δηλαδή που ξεκινά από το βίωμα, την εμπειρία και τον προσωπικό πόνο. Μπορεί να κοντεύει σχεδόν ένας αιώνας από τα γεγονότα που περιγράφουν και οι δύο συγγραφείς στα καλύτερα βιβλία τους, αλλά εσείς θα τα διαβάσετε όχι για την ιστορική τους ακρίβεια, μα για να δείτε ανάγλυφη την δύναμη τού ανθρώπου, το πείσμα του για επιβίωση, την αντοχή τής ελπίδας. Κάτι τέτοια βιβλία επίσης λειτουργούν κατά της ασημαντότητας – μετά από την ανάγνωσή τους πολλά από τα σημερινά δήθεν προβλήματα αποκαλύπτονται ως ανόητα και εντελώς μικρά.

Και εδώ δεν χρειάζεται να προβληματιστείτε, η έκδοση τής Εστίας παραμένει κλασική

 

Για πληροφορίες ή παραγγελία τού βιβλίου πατήστε εδώ

“Ο Αντίχριστος”, Φρίντριχ Νίτσε

 

 

 

Το  “βλάσφημο” έργο τού Νίτσε, καθώς στέκεται με πάθος και δύναμη απέναντι στις θρησκείες, αποδομεί την οργάνωσή τους, λοιδορεί την χριστιανική έννοια τού θεού. Παρόλο που δεν θεωρείται το κορυφαίο βιβλίο του, (τα δύο πιο γνωστά είναι ο Υπεράνθρωπος και το Τάδε έφη Ζαρατούστρα), στις σελίδες του θα δείτε να απλώνεται η αιρετική ματιά τού Νίτσε, ο οποίος ας σημειωθεί πως, εκτός από τις κλασικές φιλολογικές σπουδές, παρακολούθησε και μαθήματα θεολογίας, προφανώς για να γνωρίσει καλύτερα και από “μέσα”, εκείνο στο οποίο ήθελε να ασκήσει κριτική.

Ο Νίτσε παραμένει ένας από τους πλέον αμφιλεγόμενους φιλοσόφους στην ιστορία τής ανθρωπότητας, τόσο γιατί ο ναζισμός τον υιοθέτησε ως ιδεολογικό του καθοδηγητή, όσο και γιατί η αδερφή του μετά τον θάνατό του επιμελήθηκε ανέκδοτα έργα του, μέσα όμως από το πρίσμα τού ναζισμού και τής γερμανικής ακροδεξιάς (ήταν παντρεμένη με τον αντισημίτη Μπέρναρντ Φούρστερ). Ακόμη και σήμερα που η ακαδημαϊκή κοινότητα έχει αποδείξει ότι ο Νίτσε καμία σχέση δεν είχε με τον αντισημιτισμό και τις ναζιστικές αντιλήψεις, στον περισσότερο κόσμο  παραμένει παρεξηγημένος και απόμακρος. Πιθανόν να διαφωνείτε με τις ιδέες του, πιθανόν επίσης να δυσφορείτε γιατί κάποιος στέκεται τόσο απόλυτα και δυναμικά απέναντι στην θρησκεία. Παρόλα αυτά ο Νίτσε αποτελεί μία τομή στον στοχασμό τής ανθρωπότητας και η σκέψη του (θετικά ή αρνητικά) έχει επηρεάσει καταλυτικά την παγκόσμια ιστορία.

Η πιο “φρέσκια” έκδοση από Gutenberg και σε μετάφραση Βαγγέλη Δουβαλέρη, αποτελεί μία πολύ επιμελημένη έκδοση και μία καλή αρχή για να γνωρίσετε το έργο ενός από τους μεγαλύτερους φιλοσόφους όλων των εποχών…

 

Για πληροφορίες ή παραγγελία τού βιβλίου πατήστε εδώ

“Έγκλημα και τιμωρία”, Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι

 

 

 

Στην σημερινή εποχή που η κριτική έχει σχεδόν καταργηθεί και η ανάγνωση αγαπά τα όσο γίνεται συντομότερα και πιο ρηχά και εντελώς αφηγηματικά κείμενα, ένα μυθιστόρημα ποταμός δύσκολα μπορεί να γίνει κατανοητό και η αλήθεια είναι ότι όλο και περισσότεροι δυσκολεύονται να αντιληφθούν την αξία τού Ντοστογιέφσκι και το βάθος των κειμένων του. Κι όμως, όσοι διάβασαν με υπομονή και στοχασμό τα έργα τού Ντοστογιέφσκι (και ιδιαίτερα τούς Αδελφούς Καραμάζωφ και το Έγκλημα και Τιμωρία), σύντομα κατάλαβαν γιατί θεωρείται ο μεγαλύτερος συγγραφέας όλων των εποχών και γιατί τα έργα του παραμένουν επίκαιρα, και άρα διαχρονικά.

Η πλοκή στο “Έγκλημα και Τιμωρία” είναι προσχηματική, δεν είναι παρά η αφορμή για να ξετυλίξει ο Ντοστογιέφσκι ένα ατελείωτο ερωτηματολόγιο για όλα τα μεγάλα και σημαντικά ζητήματα – η ύπαρξη τού θεού, η ενοχή, η κοινωνική αθλιότητα, η σύγκρουση νόμων και ηθικής, η δικαίωση τού κακού χάριν τού γενικότερου καλού, τα ιδεολογικά κίνητρα ενός εγκλήματος, η επιρροή τού περιβάλλοντος στην ψυχοσύνθεση και την τελική λύτρωση. Αυτά και δεκάδες άλλα ζητήματα αναδύονται μέσα από το ‘Έγκλημα και Τιμωρία”, ίσως το πιο βαθύ και πιο στέρεο έργο τού “αναρχικού” χριστιανού Ντοστογιέφσκι.

 

Η σκηνή του εγκλήματος στο “Έγκλημα και τιμωρία”, εικονογράφηση του Νικολάι Καράζιν, από την Βικιπαίδεια

 

Η ιστορία είναι λίγο-πολύ γνωστή, ένας Ρώσος φοιτητής, ο Ρασκόλνικωφ, διαπράττει έναν διπλό φόνο – μιάς γριάς τοκογλύφου (με νόμιμη δραστηριότητα) και τής αδερφής της. Η ληστεία είναι το πρώτο κίνητρο, αλλά στην πραγματικότητα το έγκλημα σκοπεύει στον καθαρισμό τής κοινωνίας, στην πάταξη τού κακού, στην ανατροπή μιάς αθλιότητας. Με βάση αυτήν την πολύ κοινή ιστορία ξετυλίγονται όλα τα παραπάνω ερωτήματα και όπως συμβαίνει με όλα σχεδόν τα έργα τού Ντοστογιέφσκι, ο αναγνώστης καταλήγει με πολύ περισσότερα ερωτήματα από εκείνα που είχε όταν άρχισε την ανάγνωση. Επάνω στο πρόσωπο τού Ρασκόλνικωφ, χαράζονται προαιώνια ερωτήματα για την ύπαρξη ενός δίκαιου θεού, το δικαίωμα μιας κοινωνικής αυτοδικίας, (τόσο επίκαιρο με την τρομοκρατία σήμερα), την αντίδραση μιας ανήσυχης συνείδησης, τα επιτρεπόμενα μέσα για την διεκδίκηση μιας καλύτερης ζωής και βέβαια για την τιμωρία – ο νόμος τιμωρεί σκληρότερα ή μήπως η λύτρωση έρχεται από το “εσωτερικό”, από την αποκατάσταση σχέσεων εμπιστοσύνης και αγάπης με τον συνάνθρωπο;

Διαφήμιση

Όπως βλέπετε τα πράγματα δεν είναι διόλου απλά και κάτω από μία απλή φαινομενικά αφήγηση υπάρχει βάθος που απαιτεί την ανάγνωση τού Ντοστογιέφσκι ξανά και ξανά. Το “Έγκλημα και Τιμωρία” είναι η καλύτερη αρχή για να ξεκινήσετε την μελέτη των κλασικών συγγραφέων, αλλά δυστυχώς η άγνοιά μας για την ρώσικη γλώσσα δεν μάς επιτρέπει να έχουμε καθαρή γνώμη για τις μεταφράσεις που κυκλοφορούν. Σε κάθε περίπτωση η δύναμη τού κειμένου ξεπερνά πολλές φορές τα γλωσσικά προβλήματα.

Η κλασική μετάφραση τού Άρη Αλεξάνδρου κυκλοφορεί από τον Γκοβόστη, ενώ τού Ανδρέα Σαραντόπουλου από τις εκδόσεις Ζαχαρόπουλος. Θα σας προτείναμε να μένατε σ’ αυτές τις δύο επιλογές, καθώς στο εμπόριο κυκλοφορεί ένας απίστευτος αριθμός πρόχειρων αποδόσεων στα ελληνικά… στην περίπτωση που έχετε διαβάσει το συγκεκριμένο έργο, ανεπιφύλακτα σάς προτείνουμε ως δεύτερη επιλογή το “Αδελφοί Καραμάζωφ”

Για πληροφορίες ή αγορά τού βιβλίου (από Γκοβόστη, μετάφραση Αλεξάνδρου Άρη),  πατήστε εδώ

“Η δίκη”, Φράντς Κάφκα

 

 

Ένα πράγματι δύσκολο έργο, όχι μόνο λόγω τού περιεχομένου του, αλλά και γιατί στην πραγματικότητα είναι ημιτελές και δημοσιεύθηκε μετά τον θάνατο τού Κάφκα, με την επιμέλεια τού φίλου του Μάξ Μπρόντ, παρά το ότι ο ίδιος ο Κάφκα είχε εκφράσει την επιθυμία να καταστραφεί το συγκεκριμένο έργο. Ίσως αυτός να είναι και ο λόγος που κάποια σημεία τού βιβλίου δεν είναι εντελώς κατανοητά, αλλά η δύναμή του βρίσκεται στην εφιαλτική αποτύπωση τής ασημαντότητας τού σύγχρονου ανθρώπου απέναντι στις πανίσχυρες εξουσίες τού κράτους, τής θρησκείας, ακόμη και τής επιστήμης ή της τέχνης. Κεντρικός ήρωας ο Γιόζεφ Κ., (χωρίς επίθετο, άρα πιθανά όλοι μας), βρίσκεται εγκαλούμενος και κατηγορούμενος για ένα έγκλημα που ποτέ δεν τού αποκαλύπτεται και φυσικά ποτέ δεν ομολογείται. Σταδιακά ο Γιόζεφ Κ, απομονώνεται και ζει έναν εφιάλτη, κανείς δεν μπορεί (και δεν θέλει) να τον βοηθήσει, το περιβάλλον στο σύνολό του γίνεται ένας αυτόματος σφιγκτήρας που  σταδιακά τον συνθλίβει και τον εκμηδενίζει.

Μην θεωρήσετε υπερβολικό το περιεχόμενο τής Δίκης. Στον πυρήνα της εκφράζει με τον πιο απόλυτο και ωμό τρόπο την συντριβή της ανθρώπινης συνείδησης κάτω από μηχανισμούς που δεν μπορεί να ελέγξει και να αλλάξει, κάθε αντίσταση μοιάζει μάταιη, το τέλος είναι αναπόφευκτο. Ένας προβληματισμός για τις οργανωμένες κοινωνίες, τους μηχανισμούς εξουσίας και την μετατροπή των ανθρώπων σε μάζα, μέσα στην οποία ο καθένας χωρίς λόγο και αιτία είναι ανά πάσα στιγμή υποψήφιος για σφαγή και αφανισμό…

Παρά το ότι δείχνει απαισιόδοξο και ανέλπιδο, η “Δίκη” είναι ένα πρώτο και καθοριστικό βήμα προκειμένου να συνειδητοποιήσουμε πόσο έχουμε αποξενωθεί από την συνείδησή μας και σε ποιο βαθμό έχουμε επιτρέψει σε τρίτους να διαχειρίζονται το σύνολο τής ζωής μας

Για πληροφορίες ή παραγγελία τού βιβλίου, πατήστε εδώ

“Προμηθεύς Δεσμώτης”, Αισχύλος

 

 

Ο κατάλογος έργων τής αρχαίας ελληνικής γραμματείας είναι βεβαίως τεράστιος, αλλά από κάπου θα πρέπει να ξεκινήσετε και ο “Προμηθεύς Δεσμώτης” είναι πραγματικά μία καλή πρόταση για πολλούς λόγους – ο βασικότερος είναι η δύναμη και η αλληγορία τού έργου, ο Προμηθέας τιμωρείται με την πιο απάνθρωπη και ισόβια τιμωρία, γιατί τόλμησε να κλέψει την φωτιά και να την δώσει στους ανθρώπους, βοήθησε δηλαδή την ανθρώπινη μοίρα προσφέροντας γνώση. Αυτά είναι τα εύκολα, γιατί από εδώ και πέρα ξεκινούν τα ερωτήματα και οι συμβολισμοί – η αντίσταση στην βία, το αλύγιστο μιας συνείδησης ακόμη και όταν υφίσταται την χειρότερη τιμωρία, ο ρόλος των θεών και ο ρόλος των ανθρώπων. Το έργο είναι γεμάτο από παρόμοιες αναζητήσεις, αλλά στον πυρήνα του βρίσκεται μία “αναρχική” συμπεριφορά – ο Προμηθέας (αθάνατος τιτάνας και ο ίδιος) αψηφά την εξουσία και τους νόμους της προκειμένου να υπηρετήσει πρωτίστως την συνείδησή του και βεβαίως το καλό τού συνόλου.

Υπάρχουν πολλές φιλολογικές διενέξεις για την γνησιότητα του έργου όπως και προβληματισμοί για το περιεχόμενό του, για παράδειγμα ο Αισχύλος παρουσιάζει εδώ μία εικόνα τού Δία πολύ διαφορετική από άλλα έργα του, διαφωνίες υπάρχουν επίσης και για την σειρά τής τριλογίας (Προμηθεύς πυρφόρος, Προμηθεύς δεσμώτης και Προμηθεύς λυόμενος), αλλά στην πραγματικότητα όλα τούτα δεν σας ενδιαφέρουν και πολύ, εκείνο που έχει σημασία είναι να έλθετε σε επαφή με την τραγωδία και οπωσδήποτε τον Αισχύλο, που θεωρείται και ο θεμελιωτής της.

Φοβερά σημαντικό ρόλο στην αρχαία ελληνική τραγωδία παίζει η μετάφραση τού κειμένου, υπάρχουν πολλές που πράγματι κατακρεουργούν το αρχικό κείμενο και σε τέτοια έργα οι λεκτικές αποχρώσεις είναι πολύ σημαντικές, όπως και η νοηματική ακρίβεια. Σε ό,τι αφορά τα θεατρικά, θα σας προτείναμε να αναζητήσετε και να προτιμήσετε μεταφράσεις από τον Τάσο Ρούσσο, (θεατράνθρωπος και ποιιητής ο ίδιος), τον Κ.Χ. Μύρη, (ψευδώνυμο τού γνωστού Κώστα Γεωργουσόπουλου), ενώ γενικότερα εάν ξεκινήσετε να μελετάτε περισσότερα αρχαία κείμενα οι καλύτερες μεταφράσεις, εκτός από τους προαναφερόμενους, είναι εκείνες των Κώστα Βάρναλη, Ιωάννη Γρυπάρη και τού Θρασύβουλου Σταύρου

Για πληροφορίες και παραγγελία τού βιβλίου, πατήστε εδώ

“Η φόνισσα”, Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης

 

 

 

Το κορυφαίο έργο τού Παπαδιαμάντη, (τυπικά είναι νουβέλα), και ίσως το μοναδικό που, τηρουμένων των αναλογιών, μπορεί να συγκριθεί με την γραφή και το περιεχόμενο τού Ντοστογιέφσκι. Δημοσιεύθηκε το 1903 και φυσικά η πλοκή του εκτυλίσσεται στην Σκιάθο. Και εδώ, (όπως και στο “Έγκλημα και τιμωρία”) η αστυνομική ιστορία είναι προσχηματική για να ξετυλίξει ο Παπαδιαμάντης το ψυχογράφημα μιας γυναίκας (η γνωστή Φραγκογιαννού…) που έχει ζήσει στην ουσία σαν σκλάβα τού πατέρα της, τού άντρα της και των παιδιών της, ένα σύμβολο για την θέση της γυναίκας στην ελληνική κοινωνία και την προδιαγραμμένη μοίρα της από την στιγμή τής γέννησής της. Η Φραγκογιαννού λυτρώνει δια τού θανάτου τα νεαρά θηλυκά από την κοινωνική τους καταδίκη και το ξέσπασμά της μοιάζει με μία ακραία και συγκλονιστική κραυγή των γυναικών όλου τού κόσμου. Ο καλύτερος Παπαδιαμάντης με διαφορά και ένα από τα έργα που θα μπορούσαν να σταθούν με άνεση δίπλα στα πιο σημαντικά τής παγκόσμιας λογοτεχνίας.

 

 

Το πρόβλημα με τον Παπαδιαμάντη είναι βεβαίως η γλώσσα του ή καλύτερα για να ακριβολογήσουμε, το πρόβλημα με την Παπαδιαμάντειο καθαρεύουσα είναι ότι από καιρό μάς έχουν αποκόψει από την κατανόησή της. Παρόλα αυτά, αξίζει να κάνετε μια προσπάθεια και να προμηθευθείτε το βιβλίο στην αρχική του έκδοση και μορφή. Ένα μεγάλο μέρος της μαγείας τού Σκιαθίτη συγγραφέα οφείλεται και στην τέχνη τού λόγου του, (για λογοτεχνία άλλωστε μιλάμε...) και εάν επιμείνετε δεν θα χάσετε…

 

Για πληροφορίες ή παραγγελία τού βιβλίου (από Εστία), πατήστε εδώ
Φαίνεται ότι είναι διαθέσιμη και η φωτοτυπική ανατύπωση τής πρώτης έκδοσης από Μεταίχμιο, μπορείτε να την βρείτε εδώ

“Ανάσταση”, Λέων Τολστόϊ

 

 

 

Υπάρχουν και άλλα έργα τού Τολστόι ίσως περισσότερο γνωστά και διαφημισμένα, όπως το “Πόλεμος και Ειρήνη” ή το “Άννα Καρένινα“, αλλά στην Ανάσταση θα βρείτε όλα εκείνα που στοιχειώνουν και τον Ντοστογιέφσκι και προσπαθούν να απαντήσουν στα μεγάλα ηθικά και υπαρξιακά ερωτήματα τού ανθρώπου. Η ενοχή, η μετάνοια και η συγχώρεση γεμίζουν τις σελίδες τού βιβλίου, ενώ ο τίτλος αναφέρεται στην σταδιακή μεταμόρφωση ενός Ρώσου αριστοκράτη, που με την συμπεριφορά του σπρώχνει μία υπηρέτρια (την κατώτερη τάξη…) στην πορνεία και στο έγκλημα. Οι περιγραφές τής ρώσικης κοινωνίας είναι έξοχες και εξαιρετική η κριτική τού Τολστόι προς την παρακμιακή αριστοκρατία, την εξαθλίωση των μουζίκων, την κοινωνική αδικία και τις παραμορφώσεις τού χριστιανισμού από τους επίγειους εκπροσώπους του.

Όπως και τα έργα τού Ντοστογιέφσκι, θα το βρείτε σε θεατρικό, ταινία, κόμικ και συντομευμένες εκδόσεις, αλλά προτιμήστε γνωστές εκδόσεις όπως εκείνη τού Ζαχαρόπουλου, κυκλοφορεί και από Κέδρο

 

Για πληροφορίες ή παραγγελία τού βιβλίου, πατήστε εδώ

“Ποίος ήτο ο φονεύς τού αδελφού μου”, Γεώργιος Βιζυηνός

 

 

 

Συνήθως θα το βρείτε μαζί με τα υπόλοιπα (και πολύ καλά…) διηγήματα τού Βιζυηνού, αλλά κατά πολλούς είναι το καλύτερό του, με αυτήν την γνώμη συμφωνεί και ο Παλαμάς. Όπως και σε άλλα έργα που είδαμε παραπάνω, στο κέντρο τής αφήγησης υπάρχει ένας φόνος, αλλά τον Βιζυηνό δεν τον ενδιαφέρει το αστυνομικό μέρος τόσο, όσο η ηθική αυτουργία, η ενοχή, το γράμμα και το πνεύμα τού νόμου. Δεν θα σας αποκαλύψουμε εδώ την υπόθεση, καθώς όπως και να το κάνουμε έχει και η αστυνομική της πλευρά ένα ενδιαφέρον, αλλά θα συμβουλεύαμε να δείτε πίσω από τις γραμμές και να αναζητήσετε τον πραγματικό ένοχο τού φονικού που περιγράφεται στο βιβλίο. Η υπόθεση έχει τεθεί και ως άσκηση σε Νομική σχολή, καθώς η δικαστική της αντιμετώπιση θα έφερνε έναν δικαστή μπροστά σε σοβαρά διλήμματα.

Ο Βιζυηνός μαζί με τον Παπαδιαμάντη είναι οι πλέον εξαιρετικοί διηγηματογράφοι μας και είναι κρίμα που η άγνοια τής καθαρεύουσας εμποδίζει την ανάγνωσή τους ή οδηγεί σε “μεταφράσεις” που σκοτώνουν το αρχικό έργο. Πάντως η γλώσσα τού Βιζυηνού είναι πιο στρωτή από τού Παπαδιαμάντη και με ελάχιστη προσπάθεια δεν θα συναντήσετε προβλήματα. Στο φόντο, οι περιγραφές τής τουρκικής κοινωνίας εξαιρετικές…

 

Για πληροφορίες ή παραγγελία τού βιβλίου, πατήστε εδώ

“Δηλητήριο σε μικρές δόσεις”, Αγκάθα Κρίστι

(πιθανός σημερινός τίτλος “Η δηλητηριασμένη πένα”, πρωτότυπος τίτλος “The moving finger”)

 

Αντίτυπο από την προσωπική μου βιβλιοθήκη, έκδοση τού 1987, η ταλαιπωρία του δείχνει και τις πολλαπλές αναγνώσεις που υπέστη και υφίσταται ακόμη… από τα πολύ ιδιαίτερα βιβλία τής Αγκάθα Κρίστι, πρώτη έκδοση 1944… Κυκλοφορεί με τον ίδιο τίτλο, αλλά με άλλο εξώφυλλο, ελπίζω και με την ίδια μετάφραση…

 

Αν υπάρχει μία συγγραφέας που μπορεί να διεκδικήσει τον τίτλο τής κλασικής στο χώρο τής αστυνομικής λογοτεχνίας, αυτή είναι οπωσδήποτε η Αγκάθα Κρίστι. Δεν είναι μόνο η αστυνομική πλοκή, που οπωσδήποτε είναι εξαιρετική και πάντα ενδιαφέρουσα, είναι επιπλέον και το ότι από κάθε βιβλίο της αναδύονται με τον πιο έντονο και γοητευτικό τρόπο όλα τα χαρακτηριστικά τής αγγλικής κοινωνίας. Έχω διαβάσει άπειρες φορές τα περισσότερα βιβλία της, αλλά τα ξαναδιαβάζω για αυτό το άρωμα μιας άλλης εποχής, την αστική ευγένεια που έχει πια εκλείψει, την ατμόσφαιρα των αγγλικών πόλεων και χωριών, την αγγλική γλώσσα που μπορεί και σφάζει με χιούμορ, ειρωνεία και εξαιρετική διακριτικότητα.

Το βιβλίο που προτείνουμε σήμερα είναι λίγο διαφορετικό από τα υπόλοιπα τής Κρίστι, τόσο σε πλοκή όσο κυρίως και σε γλώσσα. Τυπικά πρόκειται για άθλο τής Μις Μάρπλ, αλλά εκείνη εμφανίζεται μόνο στις τελευταίες σελίδες τού βιβλίου. Οι πραγματικοί ήρωες είναι ο τραυματίας πιλότος (το βιβλίο εκδόθηκε το 1944) Τζέρρυ Μπέρτον και η αδελφή του Τζοάνα που αποσύρονται στο χωριό Λίμστοκ, ιδανικό περιβάλλον για ανάρρωση και ησυχία. Φυσικά η ησυχία είναι το τελευταίο που θα βρουν μπροστά τους και οι περιπέτειες ξεκινούν…

Το μεγάλο πλεονέκτημα τού βιβλίου κατά την γνώμη μου είναι η αφήγηση σε πρώτο πρόσωπο (Τζέρρυ Μπέρτον), η οποία όμως από την πρώτη έως και την τελευταία σελίδα διαθέτει εκείνο που σε άλλα βιβλία τής Κρίστι είναι κάπως περιορισμένο και αυτό είναι το βρετανικό χιούμορ, ο υπόγειος σαρκασμός και η αδιόρατη ειρωνεία. Παρόλο που η Κρίστι μιλά μέσα από έναν αρσενικό ήρωα, τα καταφέρνει εξαιρετικά και ο χαρακτήρας τού Τζέρρυ είναι τόσο καλά χτισμένος που νομίζεις πως τον γνωρίζεις χρόνια. Οπωσδήποτε ένα βιβλίο που ξεχωρίζει από τα υπόλοιπα.

Όπως μπορείτε να δείτε και στην φωτογραφία το δικό μου αντίτυπο είναι από το 1987, σε μετάφραση (πολύ καλή) Σπάρτης Γεροδήμου. Επειδή το Λυχνάρι απλώς ανατυπώνει τις αρχικές εκδόσεις του, είναι πολύ πιθανόν να το βρείτε στην ίδια μετάφραση, αλλά μάλλον με αλλαγμένο ελληνικό τίτλο, ο πρωτότυπος είναι “The moving finger”.

Επί τού πιεστηρίου: Δυστυχώς στα βιβλιοπωλεία που το αναζητήσαμε, παρουσιάζεται ως εξαντλημένο από τον εκδότη και μόνο στο greekbooks.gr δείχνει διαθέσιμο. Παρακάτω παραθέτουμε τον σύνδεσμο, αλλά καλού-κακού και το link για την αγγλική έκδοση…

 

Για την ελληνική έκδοση από “Λυχνάρι”, πατήστε εδώ
Για παραγγελία τής αγγλικής έκδοσης, πατήστε εδώ

“Κ.Π.Καβάφης: Άπαντα τα δημοσιευμένα ποιήματα”,

κριτική επιμέλεια Ρένος, Ήρκος και Στάντης Αποστολίδης

 

 

 

Κάποτε θα πρέπει να αναρωτηθείτε για την δύναμη τής ποίησης και εννοούμε την καλή ποίηση και όχι τα στιχάκια στο facebook. Για αρχή προτείνουμε το συγκεκριμένο βιβλίο και αυτό για δύο λόγους. Ο πρώτος είναι πως, παρόλο που ο Καβάφης είναι σύνθετος ποιητής, δεν θα δυσκολευτείτε στην πρώτη επιφανειακή ανάγνωση, κάτι που για παράδειγμα οπωσδήποτε θα γινόταν με Κάλβο, Παπατσώνη, Ελύτη ή Σεφέρη. Το δεύτερο είναι το ίδιο το βιβλίο – πρόκειται για την πιο αναλυτική, (αλλά ταυτόχρονα απόλυτα κατανοητή) παρουσίαση τού Καβάφη με σχολιασμό στο κάθε ποίημα, υποσημειώσεις που έχει αποδώσει η έρευνα τού Καβαφικού έργου, φιλολογικές αναφορές, εικονογράφηση που βοηθά στην ερμηνεία τών ποιημάτων και ιστορικές αναφορές και επεξηγήσεις που βοηθούν να κατανοήσουμε την αφετηρία πολλών ποιημάτων. Εάν πραγματικά θέλετε με τον πιο στρωτό τρόπο να αποκτήσετε μία πρώτη συνολική άποψη τού Καβαφικού έργου, αγοράζετε το βιβλίο με κλειστά μάτια. Η παραπάνω έκδοση είναι η χαρτόδετη, κυκλοφορεί και με σκληρό εξώφυλλο. Θα εκπλαγείτε επίσης όταν δείτε ερμηνείες στίχων που απέχουν πολύ από τις κοινότοπες και στερεότυπες των σχολικών μας χρόνων…

Όπως έλεγε και ο Ρένος Αποστολίδης, (συγγραφέας τού βιβλίου μαζί με τους δύο φιλόλογους γιούς του), ο Καβάφης θα μπορούσε να στηρίξει έναν ολόκληρο φιλολογικό κλάδο από μόνος του. Οι μελέτες και τα έργα που αναφέρονται σ ‘ αυτόν (ελληνικά και ξένα) είναι αναρίθμητα, ξεκινήστε όμως με αυτό το πόνημα και εάν σας ενδιαφέρει η συνέχεια, όρεξη και χρόνο να έχετε…

Βασισμένη στο βιβλίο αυτό είναι και η εξαιρετική μελέτη τού Μάνου Τασάκου επάνω σε επιλεγμένα ποιήματα – πρόκειται για ένα κείμενο σε τρία μέρη, το πρώτο μέρος μπορείτε να το ξεκινήσετε εδώ…

 

Για περισσότερες πληροφορίες ή παραγγελία τού βιβλίου, πατήστε εδώ

Φυσικά όλα τα παραπάνω δεν μπορεί παρά να είναι μόνο η αρχή στην ανάγνωση έργων τής κλασικής λογοτεχνίας. Ξέρουμε ότι έμειναν έξω από το σημερινό άρθρο πολλά ακόμη σημαντικά και ενδιαφέροντα, αλλά από κάπου έπρεπε να ξεκινήσουμε. Θα χαρούμε ιδιαίτερα να δούμε τις δικές σας προτάσεις στην περιοχή των σχολίων παρακάτω. Ένα απλό like, μία κοινοποίηση ή μία δωρεά, θα ενισχύσει τις προσπάθειές μας και θα βοηθήσει στην βελτίωση τής ποιότητάς μας..

Καλό καλοκαίρι με καλές αναγνώσεις!..



 

Κράτα το

Κράτα το

Κράτα το

Κράτα το

Κράτα το

Κράτα το

Κράτα το

Κράτα το

Κράτα το

Κράτα το

Κράτα το

Κράτα το

Κράτα το

Κράτα το

Κράτα το

Κράτα το

Αναγνώσεις 42
0 0 votes
Article Rating
Διαφήμιση

Similar Posts

Subscribe
Notify of
guest
2 Comments
oldest
newest most voted
Inline Feedbacks
View all comments
Eleni
Eleni
3 years ago

Ευχαριστούμε ιδιαιτέρως για τις προτάσεις αυτές. Αν γίνεται να ακολουθήσει στο μέλλον και άλλη σειρά προτάσεων, θα ήταν ευχής έργον.