Πως να εκδώσω το πρώτο μου βιβλίο (στην Ελλάδα)…

Η Ελλάδα διαθέτει μία πολύ μικρή αναγνωστική αγορά, εάν μάλιστα περιορίσουμε τα κριτήρια στο λεγόμενο “ποιοτικό βιβλίο” ο αριθμός των αναγνωστών μειώνεται δραματικά. Το γεγονός αυτό, συνδυασμένο με την κρίση και την πολύ κακή τακτική των εκδοτικών οίκων, έχει δυσκολέψει πολύ περισσότερο σήμερα την έκδοση νέων συγγραφέων. Οι περισσότεροι εκδοτικοί οίκοι αντιμετωπίζουν πλέον σοβαρότατα προβλήματα ρευστότητας, κάποιοι από αυτούς απλώς ανακυκλώνουν επιτυχημένους τίτλους του παρελθόντος κλασικών ή δοκιμασμένων συγγραφέων και κάποιοι άλλοι ζητούν σε μόνιμη βάση χρήματα από τους νέους συγγραφείς λειτουργώντας σαν απλά τυπογραφεία που εκμεταλλεύονται την λαχτάρα τους για να δουν το όνομά τους τυπωμένο σε ένα εξώφυλλο. Μέσα σ αυτό το άναρχο και λίγο σκοτεινό τοπίο, ευτυχώς έχουν ξεπροβάλλει κάποιες εναλλακτικές λύσεις που θα δούμε παρακάτω. Ας ξεπεράσουμε το στάδιο της συγγραφής, (αυτό απαιτεί ξεχωριστό άρθρο) και ας υποθέσουμε πως το βιβλίο σας έχει τελειώσει, το έχετε περάσει σε ένα κλασέρ και αναζητάτε εκδότη. Ιδού ποιοι είναι σήμερα οι πιο γνωστοί δρόμοι που μπορείτε να ακολουθήσετε και που θα σας επιτρέψουν να ελπίζετε για την εκτύπωση ή την δημοσίευσή του…

Η παραδοσιακή μέθοδος

Πρόκειται για τον κλασικό τρόπο αποστολής χειρογράφου (ή ηλεκτρονικού αρχείου) στον εκδοτικό οίκο και αναμονής για απάντηση έγκρισης ή απόρριψης. Τι πρέπει να έχετε υπόψη εάν ακολουθήσετε αυτή τη μέθοδο:

1. Οι περισσότεροι εκδότες στην ιστοσελίδα τους έχουν πολύ συγκεκριμένες οδηγίες για την αποστολή χειρογράφου. Κάποιες είναι τυπικές, κάποιες δεν μπορείτε να τις παραβιάσετε γιατί το χειρόγραφό σας θα μπει στην άκρη χωρίς καν να διαβαστεί. Για παράδειγμα οι εκδόσεις Ψυχογιός (δείτε εδώ) απαιτούν minimum αριθμό σελίδων, είναι μια άποψη κι αυτή, βιβλία με το ζύγι. Όπως και νάχει αυτό μπορεί να μην σας ενοχλεί και εάν το συγγραφικό σας ύφος ταιριάζει με τα κριτήριά τους και τα βιβλία που εκδίδουν, γιατί όχι;

Επιπλέον την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές μόνο ένα μικρό ποσοστό εκδοτών (Καστανιώτης, Νεφέλη, Διόπτρα, Στοχαστής και ελάχιστοι ακόμη...) δέχονται να υποβάλετε το βιβλίο σας ηλεκτρονικά – αυτό βέβαια είναι κάτι που στο μέλλον θα μεταβάλλεται μέρα με τη μέρα, γι αυτό ελέγχετε τακτικά τις εκδοτικές ιστοσελίδες.

2. Διαβάστε προσεκτικά τις οδηγίες σε κάθε εκδοτική ιστοσελίδα, αλλά κυρίως ερευνήστε το είδος και το περιεχόμενο των βιβλίων που εκδίδουν. Δεν έχει νόημα για παράδειγμα να στείλετε μία ιατρική μελέτη στον Ίκαρο που εκδίδει σχεδόν μόνο ποίηση, όπως δεν έχει νόημα να υποβάλετε ποίηση στον Λιβάνη. Επιπλέον εκδοτικοί οίκοι που ειδικεύονται περισσότερο στη λεγόμενη ροζ λογοτεχνία (αδόκιμος και άτυχος ο όρος, αλλά αυτό δεν μας ενδιαφέρει εδώ...) είναι απίθανο να ασχοληθούν με έργα υψηλότερου προβληματισμού, δοκίμια και επιστημονικές μελέτες.

3. Ένα ερώτημα που απασχολεί αρκετούς νέους συγγραφείς είναι εάν θα πρέπει να επιλέξουν έναν και μοναδικό εκδότη ή αν θα πρέπει να προχωρήσουν σε μαζική αποστολή τού έργου τους – τουλάχιστον προς εκείνους που κρίνουν πως ταιριάζουν με τα λογοτεχνικά τους κριτήρια. Η απάντηση είναι αυτονόητη και προκύπτει μέσα από τους ίδιους τους εκδότες, καθώς οι περισσότεροι υπόσχονται απάντηση μέσα σε τρεις μήνες, υπάρχουν εκείνοι που μιλούν για εξάμηνο και υπάρχει επίσης εκδότης που ακουμπά το ένα έτος. Με αυτό το τοπίο, είναι φυσικό οι περισσότεροι να προτιμούν τη μαζική αποστολή, σημειώστε  πως οι εκδόσεις Λιβάνη είναι οι μόνες που ζητούν αποκλειστικότητα στην αποστολή, δίνουν προοπτική απάντησης στο εξάμηνο και σας ζητούν και υπεύθυνη δήλωση ότι δεν έχετε αποστείλει το έργο σας αλλού. Όλοι οι υπόλοιποι δεν έχουν πρόβλημα και άλλωστε γιατί να έχουν; Ο χρόνος είναι πολύτιμος για να τον σπαταλάτε σε δυσκίνητους οργανισμούς, αφήστε που υπάρχουν πολλοί εκδοτικοί οίκοι που δεν καταδέχονται να απαντήσουν ποτέ – ούτε καν με την τυπική επιστολή αρνητικού περιεχομένου.

4. Κανόνας σχεδόν χωρίς εξαιρέσεις: εάν κάποτε λάβετε επιστολή είναι σχεδόν βέβαιο πως περιλαμβάνει απόρριψη, η έγκριση έρχεται συνήθως με ένα τηλεφώνημα για ραντεβού. Προσοχή: εάν δεχθείτε ένα τέτοιο τηλεφώνημα για ραντεβού, (και ιδιαίτερα σε πολύ σύντομο χρόνο από την ημερομηνία που αποστείλατε το έργο σας) διευκρινίστε εάν την έκδοση την εννοούν πληρωμένη από εσάς ή εάν την αναλαμβάνουν εκείνοι. Είναι πολλοί οι συγγραφείς που ξεκίνησαν μέσα στην καλή χαρά για το ραντεβού τους για να διαπιστώσουν πως δεν μιλούσαν με εκδότη, αλλά με τυπογράφο και μάλιστα διψασμένο για γρήγορη είσπραξη χρημάτων…

Η αυτοέκδοση

Ας υποθέσουμε ότι δεν σας ενοχλεί να χρηματοδοτήσετε την έκδοση του βιβλίου σας, είτε γιατί δεν έχετε οικονομικό πρόβλημα, είτε γιατί έχετε απογοητευθεί από την κλασική μέθοδο που έχει γεμίσει το συρτάρι σας με μερικές δεκάδες απορριπτικές επιστολές. Σε γενικές γραμμές υπάρχουν δύο τρόποι για την αυτοέκδοση:

1. Οι παραδοσιακοί εκδότες

Πρόκειται για τους τυπογράφους-εκδότες που λέγαμε παραπάνω. Δυστυχώς παραμένει μέχρι σήμερα ο καλύτερος τρόπος για την αυτοέκδοσή σας, καθώς μπαίνετε κάτω από την επωνυμία ενός γνωστού εκδοτικού οίκου, έχετε κάποιες εγγυήσεις επιμέλειας και διορθώσεων και την ελπίδα μιας στοιχειώδους προώθησης. Και μιλάμε για στοιχειώδη προώθηση, γιατί τις περισσότερες φορές (σε αντίθεση με ό,τι πιστεύουν οι περισσότεροι) το μεγαλύτερο πρόβλημα δεν βρίσκεται τόσο στην έκδοση του βιβλίου όσο στην αποτελεσματική προώθησή του. Κάθε εκδοτικός από εκείνους που εμπορεύονται το όνειρο ενός συγγραφέα, υπόσχεται ένα πακέτο ενεργειών (προωθητικών και μή) όταν δώσετε τα χρηματάκια σας – εάν το αποδεχθείτε φροντίστε τουλάχιστον να αποτυπώνονται όλα αυτά στο συμβόλαιο που θα υπογράψετε. Έχετε πάντως υπόψη ότι ακόμη και τότε οι υποσχέσεις διαψεύδονται καθώς πολλές φορές είναι τελείως αόριστες…

Να θυμάστε επίσης ότι το πεδίο είναι τελείως άναρχο και υπάρχουν σημαντικές χρηματικές διαφορές από εκδότη σε εκδότη. Μην πάρετε καμία απόφαση εάν δεν συζητήσετε με τουλάχιστον τρεις από δαύτους, επιπλέον φροντίστε να συγκρίνετε παρόμοια πακέτα – από την επιμέλεια έως την προώθηση.

2. Οι ηλεκτρονικοί εκδότες

Ξεφυτρώνουν σαν τα μανιτάρια. Οι περισσότεροι διαθέτουν μία ομάδα γραφιστών, επιμελητών κλπ που θα επιμεληθεί το βιβλίο σας, άλλοι το εκδίδουν σε όσα αντίτυπα συμφωνήσετε. Άλλοι προτιμούν την εκτύπωση κατά παραγγελία (print on demand). Αυτό σημαίνει πως το βιβλίο σας υπάρχει με την συμφωνημένη τιμή στο ηλεκτρονικό τους κατάστημα και εκτυπώνεται μόνο όταν το παραγγείλει κάποιος. Ανάμεσα στις εκατοντάδες ιστοσελίδες αυτοέκδοσης υπάρχουν και κάποιες σοβαρές προσπάθειες. Δεν έχει νόημα να αναφέρουμε ονόματα, εύκολα θα τα βρείτε στο διαδίκτυο, αλλά κι εδώ πρέπει να θυμάστε πως το πρόβλημα είναι στην προώθηση. Τα βιβλία συνήθως χάνονται σε ιστοσελίδες χαμηλής κυκλοφορίας, για βιβλιοπωλεία ούτε λόγος… Σε κάθε περίπτωση είναι καλό να είστε έτοιμοι να προσφέρετε προσωπική εργασία και εφευρετικές προωθητικές ιδέες – κυρίως μέσα από το διαδίκτυο…

Σε γενικές γραμμές το κόστος μιας σοβαρής αυτοέκδοσης ξεκινά από 400 – 500 ευρώ και μπορεί να φτάσει στις αρκετές χιλιάδες ευρώ. Εάν ο στόχος σας είναι να βγάλετε απλώς λίγα αντίτυπα για την οικογένεια ή τους φίλους σας και αδιαφορείτε για συγγραφική καριέρα, είναι καλύτερα να πάτε σε ένα τυπογραφείο και να διαπραγματευθείτε – με τα σημερινά μέσα θα σας έρθει πολύ φθηνότερα και η εμφάνισή του μπορεί να είναι πολύ αξιοπρεπής για το σκοπό που το θέλετε. Ακόμη καλύτερη μέθοδος για όσους έχουν ακόμη και στοιχειώδεις γνώσεις υπολογιστών είναι η αυτοέκδοση στο εξωτερικό σε συνεργασία με μεγάλες εκδοτικές πλατφόρμες, μπορείτε να δείτε για παράδειγμα το άρθρο μας για συνεργασία με τήν create space τής Amazon. Κατά τήν γνώμη μας ο πιο έντιμος, αποτελεσματικός, γρήγορος και φθηνότερος τρόπος αυτοέκδοσης σήμερα.

[su_posts id=”318″ posts_per_page=”1″ order=”desc”]

3. Η δωρεάν έκδοση

Είναι μία καλή εναλλακτική, ιδιαίτερα εάν σκεφθείτε πως στην Ελλάδα ελάχιστοι συγγραφείς ζουν από τη δουλειά τους και αυτοί όχι πλουσιοπάροχα. Για το πρώτο σας βιβλίο είναι μια εύκολη και προπαντός γρήγορη λύση και είναι σημαντικό πως σήμερα δεν αποκλείει την πιθανότητα έντυπης έκδοσης στο μέλλον εάν τα πράγματα πάνε καλά. Θα ήταν πιο δόκιμο να μιλάμε για δωρεάν δημοσίευση που γίνεται με παράλληλους τρόπους.

Επιλέγετε κατ αρχήν την ιστοσελίδα που θέλετε να αναρτήσετε το βιβλίο σας. Υπάρχουν κι εδώ πολλές επιλογές, σήμερα ακόμη και κάποιος που είναι άπειρος σε υπολογιστές μπορεί να καταλάβει πότε μια ιστοσελίδα έχει σημαντική κυκλοφορία. Καλά λόγια έχουμε ακούσει για  τα 24grammata (σειρά “εν καινώ” για νέους συγγραφείς), αλλά σίγουρα υπάρχουν αρκετές αξιοπρεπείς σελίδες ακόμη.

Το μειονέκτημα τής δωρεάν διάθεσης είναι φυσικά ότι δεν πρόκειται να δείτε ευρώ στην τσέπη από το πόνημά σας. Στα πλεονεκτήματα ότι θα σας διαβάσουν πολύ περισσότεροι από την περίπτωση της έντυπης έκδοσης των 500 αντιτύπων, στις περισσότερες περιπτώσεις θα έχετε μια βασική επιμέλεια, άμεση επικοινωνία με τους αναγνώστες σας και το κυριότερο: οι εκδότες παρακολουθούν τα βιβλία στο διαδίκτυο που αυξάνονται διαρκώς και όταν δουν πως κάποιο πηγαίνει πολύ καλά το πιθανότερο είναι να σας πλησιάσουν για την έντυπη έκδοσή του. Έχει συμβεί κάποιες φορές, όχι πολλές, αλλά έχει συμβεί. Σημειώστε επίσης πως στις περισσότερες φορές στην δωρεάν διάθεση τα πνευματικά δικαιώματα παραμένουν σε εσάς και κανείς δεν σας απαγορεύει να προχωρήσετε και στην εκτύπωση του βιβλίου όσο διατίθεται δωρεάν στο διαδίκτυο. Θυμηθείτε τέλος ότι και εδώ όπως άλλωστε και σε όλους τους προηγούμενους τρόπους, μεγάλο ρόλο θα παίξουν οι δικές σας προσπάθειες προώθησης κυρίως μέσα από κοινωνικά δίκτυα και ιστοσελίδες ανάλογου περιεχομένου.

Θυμηθείτε πριν ξεκινήσετε όλες αυτές τις προσπάθειες για έκδοση να κατοχυρώσετε τα πνευματικά δικαιώματα τού έργου σας. Διαβάστε το παρακάτω άρθρο για περισσότερα…

Πως να κατοχυρώσετε πνευματικά δικαιώματα (βιβλίο)

Καλή αρχή, καλές εκδόσεις, καλές αναγνώσεις!..

Κράτα το

Κράτα το

Κράτα το

Κράτα το